Truyền thống gia tộc là di sản quý báu về công tích, sự nghiệp của tiền nhân để lại cho con cháu, thể hiện tình thương và trách nhiệm của những người có cùng huyết thống trải qua nhiều thế hệ mà con cháu chúng ta phải có nhiệm vụ tôn trọng, giữ gìn, bổ sung, lưu truyền mãi mãi. Mỗi thành viên của dòng tộc cam kết thực hiện các điều khoản sau:
Điều 1. Phải có trách nhiệm trong việc tôn trọng, giữ gìn và phát huy truyền thống gia tộc. Noi theo tiền nhân sống biết tôn trọng đạo lý, cần kiệm, trên thuận dưới hòa, kính trên nhường dưới, thật sự yêu thương đùm bọc, nhắc nhở, giúp đỡ nhau làm tròn nghĩa vụ đối với gia đình, gia tộc và xã hội.
Điều 2. Thực hiện xây dựng gia đình theo nếp sống văn minh, gia đình văn hóa. Xây dựng gia đình êm ấm, giáo dục con cháu biết giữ gìn truyền thống dân tộc, biết sống nhân ái, biết làm việc thiện
Điều 3. Giáo dục con cháu trong mỗi gia đình chấp hành đúng pháp luật, quy định của địa phương và các điều khoản của Tộc ước, Thưc hiện tốt chính sách dân số kế hoạch hóa gia đình.
Điều 4. Trong từng gia đình, các thành viên sống có trách nhiệm với nhau. Mọi bất hòa nên lấy nghĩa tình mà giải quyết để tránh xảy ra mâu thuẫn. Lấy hiếu thảo, thương yêu, nhường nhịn mà cư xử với nhau.
Điều 5. Từng gia đình có trách nhiệm nhắc nhở, động viên con em trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự phải nghiêm chỉnh thi hành, không trốn tránh, đào ngũ làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của gia tộc.
Điều 6. Các bậc trưởng thượng, cao niên, thành viên Hội đồng gia tộc; các vị trưởng các chi phái thực sự sống mẫu mực về đạo đức, phẩm hạnh để làm gương cho con cháu noi theo. Thường xuyên giáo dục con cháu nói lời hay, làm việc tốt để nâng cao uy tín, thanh danh của dòng họ. Khi con cháu có điều sai trái nên lấy khoan dung nhân ái mà xử sự.
Điều 7. Trưởng tộc có trách nhiệm thường xuyên theo dõi, giáo dục lối sống đạo đức cho con cháu. Khi có việc tốt thì kịp thời biểu dương, khen thưởng. Khi có sai trái thì uốn nắn kịp thời.
Điều 8. Toàn tộc không phân biệt trai gái, dâu, rễ, thứ bậc, tự nguyện góp phần tốt nhất của mình chăm lo mồ mả tổ tiên, chăm lo Từ đường, giữ gìn ngày giỗ kỷ niệm và ngày Tết Nguyên đán thật trang nghiêm.
Điều 9. Quan hệ hôn nhân theo đúng pháp luật. Thực hiện theo quy định của tổ tiên để lại là không kết hôn trong cùng dòng tộc hoặc đang có quan hệ nội ngoại trong tộc, không được tảo hôn, ép cưới, thực hiện hôn nhân tự nguyện. Nếu có trường hợp cá biệt cũng phải trên cơ sở quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình hiện hành.
Điều 10. Chăm lo giữ gìn kỷ cương gia tộc, giữ gìn tốt mối quan hệ giữa các chi phái với tình cmar huyết thống. Giữ gìn đoàn kết với các họ tộc khác.
Điều 11. Có trách nhiệm thờ cúng Tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Việc giỗ chạp tùy theo điều kiện hoàn cảnh của mỗi gia đình nhưng phải tiết kiệm, tránh phô trương lãng phí.
Điều 12. Con cháu tự nguyện tham gia sinh hoạt của gia tộc theo quy định. Những này giỗ chạp của tộc, của chi phái, nếu có điều kiện thì nhắc nhở con cháu đoàn tụ đông đủ để biết bà, biết con.
Điều 13. Mỗi thành viên đều phải có trách nhiệm tôn tạo, giữ gìn các công trình thờ tự của tộc họ. Phổ hệ, gia phả phải được thường xuyên bổ sung. Quy ước gia tộc phải được sửa đổi theo kịp đà phát triển của xã hội.
Điều 14. Trước ngày mồng 23 tháng chạp hằng năm, các chi phái tùy theo điều kiện mà tổ chức sửa sang nơi yên nghỉ của Tổ tiên, ông bà. Ngày Tết phải thăm viếng, hương khói mồ mã.
Điều 15. Tích cực tham gia các hoạt động từ thiện trong tộc và ngoài xã hội; cư xử, giúp đỡ nhau theo đạo lý “lá lành đùm lá rách”.
Điều 16. Khi tộc họ có những việc cần, có kêu gọi thì tùy khả năng sẵn sàng đóng góp và vận động mọi người cùng đóng góp.
Điều 17. Con cháu của tộc không phân biệt trai, gái, dâu, rễ đều có quyền đóng gó ý kiến xây dựng tộc và tham gia đề cử Hội đồng gia tộc.
Điều 18. Hội đồng gia tộc do con cháu toàn tộc cử lên ở các lần đai hội. Mời những vị cao niên trưởng thượng trong Hội đồng gia tộc làm cố vấn và thay mặt toàn tộc tế lễ cúng bái Tổ tiên ông bà theo đúng lễ nghi truyền thống, phù hợp với nếp sống văn hóa, văn minh đương thời. Thành viên Hội đồng gia tộc nên có nhiều con cháu trẻ trung,có phẩm hạnh, năng lực và điều kiện chăm lo công việc cho tộc, không phân biệt trai hay gái.
Điều 19. Tích cực đôn đốc chăm lo việc công ích của dòng họ. Việc giỗ, chạp của Tộc tùy theo điều kiện khả năng, tránh phô trương lãng phí tiền của. Thường xuyên theo dõi nhắc nhở công việc tương thân, tương trợ, giúp đỡ thân tộc gặp phải bất hạnh, rủi ro, tai nạn, đau ốm, tang khó hoặc rơi vào diện đói kém, nợ nân dây dưa…
Điều 20. Việc học hành của con cháu là việc hết sức quan trọng. Từng gia đình trong tộc phải phấn đấu cho con em đều được học chữ và học nghề. Phấn đấu từng gia đình không có người thất học, toàn tộc không có người mù chữ.
Điều 21. Từng chi phái phải theo dõi báo cáo với Hội đồng gia tộc về danh sách những con cháu nghèo, hoàn cảnh khó khăn vươn lên học giỏi, những cháu vào đại học hoặc sau đại học; những cháu đạt được giải học sinh giỏi cấp huyện trở lên để Tộc biểu dương khen thưởng, động viên vào ngày giỗ Tổ hàng năm.
Con cháu của Tộc phải luôn nêu cao ý chí vượt mọi khó khăn để tạo cho mình có việc làm, có một nghề đứng đắn và ổn định. Phải luôn phát huy tinh thần học hỏi, rèn luyện nâng cao tay nghề để nâng cao đời sống gia đinh và làm ra nhiều của cải vật chất cho xã hội.
Điều 22. Những người có nghề nghiệp, có việc làm ổn định nên bảo ban dìu dắt, truyền dạy cho người chưa có nghề hoặc thất nghiệp. Chú ý đến lớp trẻ và các cháu, hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về.
Điều 23. Để khuyến khích con cháu học tập, lập thân, lập nghiệp, từng bước Tộc sẽ vận động lập quỹ khen thưởng và hằng năm có trích một phần để khen thưởng khích lệ, giúp đỡ cho các cháu có thành tích. Trước khi vào năm học mới Tộc sẽ họp mặt các cháu ở các độ tuổi tai Tự đường để dặn dò, động viên.
Điều 24. Ghi nhận và biểu dương công trạng của các con cháu khi thành đạt. Coi việc có nhiều con cháu làm giàu chính đáng là niềm tự hào của dòng tộc, đồng thời cũng có biện pháp dạy bảo, khuyên răn những người ngại khó, ngại khổ, thiếu ý chí, quyết tâm phấn đấu trong học tập, lập thân, lập nghiệp
Điều 25. Gia đình là tế bào của dòng tộc và là tế bào của xã hội, để có một tộc họ tốt, xã hội tốt thì trước nhất phả xây dựng từng gia đình thật tốt, đạt danh hiệu Gia đình văn hóa.
Điều 26. Gia đình là nơi sản sinh nuôi dưỡng, giáo dục con người, gia đình không chỉ có tính chất di truyền nòi giống mà có truyền thống gia phong mạnh mẽ tới mức có khả năng tiếp thu những văn minh tiến bộ, nhanh nhạy để chống đỡ những tác động xấu từ bên ngoài. Từ mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của việc xây dựng gia đình no ấm, hạnh phúc tiến bộ, phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình như một nguồn lực vô tận để phát triển xã hội.
Điều 27. Một gia đình gương mẫu, hạnh phúc bắt đầu từ sự hòa thuận thủy chung son sắt dân chủ bình đẳng tiến bộ, biết chăm lo để nâng cao đời sống, con cháu lễ phép chăm học, chăm làm, người lớn mẫu mực đối xử bình đẳng với con cháu, nuôi con khỏe, dạy con ngoan, tạo điều kiện thuận lợi trong học tập, vui chơi giải trí và rèn luyện đạo đức, sức khỏe Thực hiện kế hoạch há gia đình, không sinh con thứ 3.
Điều 28. Trong quan hệ hai bên gia tộc, bốn bên nội ngoại phải đối xử bình đẳng, gánh vác công việc bên nội cũng như bên ngoại, xứng đáng dâu hiền rể thảo.
Điều 29. Thực hiện tốt nghĩa vụ công dân, không cờ bạc, rượu chè say sưa gây rối an ninh trật tư, làm rạn nứt hạnh phúc gia đình, không còn nợ nần dây dưa, không vi phạm pháp luật, không có con cháu thất học, khắc phục khó khăn tự lực vươn lên thóát khỏi đói nghèo, nâng cao mức sống.
Điều 30. Trong quan hệ xã hội phải tăng cường tình làng nghĩa xóm, luôn luôn gần gũi yêu thương giúp đỡ lẫn nhau khi tối lửa tắt đèn, có ý nghĩa sâu nặng trong cuộc sống “ Bà con xa không bằng láng giềng gần”.
Điều 31. Nhà cửa, công trình vệ sinh sắp xếp ngăn nắp, gọn gàng, sạch sẽ, tôn trọng quyền lợi và cuộc sống riêng tư của mọi người xung quanh, giữ gìn vệ sinh môi trường sạch đẹp, từng hộ gia đình gia tộc phấn đấu hằng năm 95% trở lên được địa phương công nhận gia đình văn hóa.
Điều 32. Tất cả con cháu trong tộc đều có trách nhiệm thực hiện và nhắc nhở nhau thực hiện các điều khoản ghi trong tộc ước.
Điều 33. Nếu có trường hợp con cháu vi phạm điều khoản của Tộc ước thì tùy mức độ do Chi phái đề nghị phải chịu các hình thức như: Tự kiểm điểm trước Chi phái, tự kiểm điểm trước toàn Tộc và có biện pháp tự khắc phục, sửa chữa khuyết điểm.
Điều 34. Mức độ đóng góp của con cháu vào các việc công đức của Tộc đều phải được Hội đồng gia tộc bàn định thống nhất trên tinh thần tự nguyện, không áp đặt, bắt buộc. Có xem xét miễn giảm các trường hợp có hoàn cảnh khó khăn.
Điều 35. Ngày giỗ Tổ, những con cháu ở xa, có cùng địa chỉ, nếu không về được thì nên cử đại diện về dự và báo cáo với tộc những điều làm được và chưa làm được theo quy ước của Tộc.
Điều 36. Mọi con cháu trong Tộc không phân biệt gái trai đều có quyền tham dự bầu chọn Hội đồng gia tộc. Đồng thời tham gia bàn bạc công việc của Tộc cũng như chịu sự điều chỉnh theo các hình thức của Tộc đề ra nếu mình có vi phạm.
Điều 37. Trong mỗi gia đình thành viên của Tộc khi có người qua đời, tùy điều kiện, hoàn cảnh cụ thể Tộc sẽ có kế hoạch phối hợp với chính quyền và gia đình có người qua đời tổ chức tang lễ phù hợp với tập quán truyền thống và nếp sống văn minh. Con cháu trong tộc có trách nhiệm đến cùng tổ chức và tiễn đưa chu đáo người quá cố đến nơi yên nghỉ cuối cùng
Nếu người qua đời ở xa Hội đồng gia tộc thì Chi phái có thể đại diện Tộc, thực hiện những lễ thức trên và Tộc sẽ thanh toán lại.
Điều 38. Khi con cháu lập gia đình, phải thông báo cho Hội đồng gia tộc để cử người đến dự và tặng quà. Quà tặng có thể thay đổi theo từng thời điểm nhưng nhất thiết phải có một bản Tộc ước xem như lời dặn dò của gia tộc đối với con cháu lập thân, lập đời.
Điều 39. Nội dung tộc ước đã được phổ biến trao đổi rộng rãi trong toàn Tộc. Tùy theo yêu cầu phát triển của xã hội, các điều khoản có thể thay đổi do Đại hội toàn tộc quyết định
Điều 40. Quản lý và hoạt động tại Nhà thờ
Đất đai trong khuôn viên Nhà thờ cùng các tài sản gắn liền với đất thuộc quyền sử dụng, quyền sở hữu và là tài sản vô giá của dòng họ; cấm mọi hành vi cho mượn, cho thuê, cầm cố, thế chấp, mua bán.
Nhà thờ họ được coi như điểm hội tụ, thờ cúng tổ tiên, ông bà, những người anh hùng, những danh nhân, những người có công với đất nước, làm lưu danh dòng họ trong lịch sử của đất nước, của dân tộc. Nhà thờ họ cũng là nơi lưu giữ gia phả, văn tự cổ cùng những sắc phong, tượng thờ, bài vị cùng những điển tích về dòng họ. Nhà thờ họ cũng là nơi lưu giữ những di vật của tổ tiên. Đây có thể được coi như một bảo tàng thu nhỏ của dòng họ bởi nó chứa đựng rất nhiều thông tin về dòng họ.
Các hoạt động tại Nhà thờ họ bao gồm: thờ cúng, họp họ, họp Hội đồng dòng tộc, họp Chi, Phái và các hoạt động khác của họ.
Đồ thờ phải được giữ nguyên vị trí đã sắp đặt. Mọi sự thay đổi, bổ sung đồ thờ phải được sự đồng ý của Hội đồng dòng tộc.
Việc tu sửa, nâng cấp nhà thờ họ do Hội đồng dòng họ đề nghị, Hội nghị toàn họ quyết định.
Nhà thờ và các tài sản thuộc nhà thờ giao cho Trưởng họ quản lý cùng với sổ đỏ.
Mọi tài sản của Họ, kể cả đồ thờ, Gia phả, Đồ phả, sổ đỏ phải được ghi vào Sổ Tài sản của họ. Việc kiểm kê tài sản được thực hiện mỗi năm một lần.
Điều 41. Lễ tế tổ hàng năm:
1. Phải đi đúng giờ, ăn mặc chỉnh tề, đi lại nhẹ nhàng, nói năng hòa nhã, không cãi cọ ồn ào trong nhà thờ (Thời gian đại lễ tế tổ hội đồng Gia Tộc sẽ thống nhất và thông báo).
2. Ngoài năm đại lễ mời khách, giỗ tổ hàng năm, tất cả các hộ góp chi phí để làm lễ tập trung (Số chi phí đóng mỗi đinh bao nhiêu để giỗ tổ, hội đồng sẽ thông báo).
Đại lễ, lễ tế tổ có mời khách (Chi phí đóng góp bao nhiêu hội đồng sẽ thông báo cho các hộ theo đinh).
3. Khi hành lễ phải tề tựu nghiêm trang, không nói chuyện riêng, con cháu được phân công hành lễ, phải thực hiện nghiêm túc, đúng quy định.
4. Ai có lễ thắp hương, phải báo với tộc trưởng hoặc hội đồng gia tộc (hội đồng gia tộc có phân công tiếp lễ).
5. Hành lễ xong con cháu vào thắp hương trong nhà thờ theo thứ tự.
6. Sau khi hành lễ xong, nếu họp họ thì mọi người im lặng, lắng nghe nội dung, phát biểu trọng trâm, có ý thức xây dựng họ.
7. Giỗ tổ hàng năm, hoặc đại lễ hội đồng gia tộc cùng toàn thể anh em trong họ tập trung chuẩn bị các vấn đề liên quan như: Chi phí đóng góp theo đinh, lau chùi nhà thờ, mời khách (nếu có)…
8. Ngày Têt âm lịch hàng năm, thăm mộ và mời tiên tổ về ăn Tết và dự lễ giỗ họ vào ngày 2 Tết.
- Tháng đủ đi mời vào 3 giờ chiều ngày 29 Tết.
- Tháng thiếu đi mời vào 3 giờ chiều ngày 28 Tết.
- Giỗ ngày 02 Tết. Hội đồng đã phân công dọn mâm theo quy định của Hội đồng (Chủ yếu là các kiềng sắt ở địa phương, các kiềng sắt ở xa góp bằng tài chính do Hội đồng thông báo).
Điều 42. Người có công đóng góp được biểu dương, khen thưởng; người có khuyết điểm chiếu theo quy chế dòng họ để phân giải, giáo dục.
Người có công lao đóng góp lớn cho công việc của dòng họ, khi xin nghỉ hoạt động có lý do chính đáng thì được Hội đồng dòng họ xét tặng phẩm lưu niệm. Giá trị của tặng phẩm nhiều hay ít tùy sự đóng góp của đương sự và khả năng tài chính của Họ.
Người có thành tích xuất sắc trong các mặt hoạt động của xã hội được Đảng, Nhà nước vinh danh, có công đối với dòng họ BÙI DUY được tôn vinh ghi chép vào website BẢNG VÀNG của dòng họ
Các cháu học sinh, sinh viên trong dòng họ đạt danh hiệu xuất sắc hàng năm được tôn vinh trong Lễ cúng Tổ tiên và được nhận tặng phẩm. Đặc biệt là các cháu có giải Quốc gia và Quốc tế.
Giá trị tặng phẩm do Hội đồng dòng họ bàn và quyết định hàng năm, tùy thuộc vào quỹ vốn của dòng họ.
Điều 43. Người nào vi phạm các điều khoản trong bản Quy ước này, sẽ được nhắc nhở, nếu cố ý tái phạm sẽ bị từ chối tham gia tiếp.
Điều 44. Quy định này có hiệu lực thi hành kề từ ngày 20 tháng 9 năm 2023.
Hội đồng dòng họ, Trưởng họ và mọi thành viên trong dòng tộc BÙI DUY có trách nhiệm thực hiện đúng Quy ước này.
Trong quá trình thực hiện, khi thấy cần thiết, Hội đồng dòng họ sẽ đề nghị bổ sung hoặc sửa đổi nội dung các điều khoản cho phù hợp với thực tế.
